ရင္သားကင္ဆာ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား

Health Digest

၁၃။ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ေနျပီဆုိ တာ ဘယ္လုိသိႏုိင္ပါသလဲ

ရင္သားကင္ဆာေရာဂါ လူနာရဲ႔ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ ရင္သား အက်ိတ္ အဖုျဖစ္ လာတာ နဲ႔ လာျပၾက ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အက်ိတ္အဖုတိုင္း ဟာ ကင္ဆာ ေတာ့မ ဟုတ္ပါ ဘူး။ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ ရင္သားအက်ိတ္အဖု မ်ားဟာကင္ဆာ ေရာဂါ ေၾကာင့္မဟုတ္ ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရင္သားအက်ိတ္ အဖုမ်ားကို ကုသဖယ္ရွား လိုက္ႏိုင္တာ နဲ႔ ကင္ဆာေရာဂါကုသသြားႏိုင္ၿပီလို႔ မဆိုသင့္ပါဘူး။ အျခားလကၡဏာ ေတြ ျဖစ္ တဲ့ ရင္ သားနာက်င္ျခင္း၊ ႏို႔သီးေခါင္းမွ ေသြးရည္ၾကည္ထြက္လာျခင္း စတဲ့ ေဝဒနာ ေတြကို ခံစားရတတ္ပါေသးတယ္။

၁၄။ ရင္သားမွာ အက်ိတ္အဖု ျဖစ္ႏုိင္ တဲ့ အျခား၊ အေၾကာင္းရင္းေတြ ဘာလဲ?

- အေရျပားကင္ဆာေၾကာင့္ ရင္သားအေရျပား ေနရာတစ္ဝိုက္တြင္ ဝက္ျခံ၊ ျြကက္ႏို႔၊ မွဲ႕ထြက္ေပၚလာျခင္း၊
- အေရျပားေအာက္အဆီျပင္ကေန အဆီအက်ိတ္ အဖု(Lipoma)၊ အာ႐ံု ေၾကာအက်ိတ္အဖု (Neurofibroma)၊ ေသြးေၾကာအက်ိတ္အဖု (Haemangioma)  မ်ား ထြက္လာျခင္း
- ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အျခားရင္ သားေရာဂါမ်ား၊ ဥပမာ-႐ိုး႐ိုးရင္သား အက်ိတ္(Fibroadenoma)၊အသက္ ၂၀ ဝန္းက်င္ အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ားတြင္ ျဖစ္ေလ့ရွိေသာ မာခဲၿပီး ဟိုဒီေျပးေနတဲ့ ျြကက္ကေလး (Breast Mouse )
- ရင္သားအရည္အိတ္ျဖစ္ျခင္း (Breast Cyst)၊ အသက္၃၀ခန္႔ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ျဖစ္တတ္ၿပီး ရင္သားတြင္ သီးသန္႔မာခဲေနတဲ့အလံုး ရွိကာ အသံလိႈင္းျဖင့္ အလြယ္တကူ စစ္ေဆးသိရွိႏိုင္ပါတယ္။
-အရြတ္ရည္အိတ္ (Fibrocystic Disease or Fibroadenosis) အသက္ ၃၀-၄၀ အရြယ္အမ်ိဳးသမီး မ်ားတြင္ အေစ့အဖုေလးေတြ အျဖစ္ စမ္းမိတတ္ပါတယ္။
ရာသီလာခါနီး တြင္ ပိုႀကီးၿပီးကိုက္ခဲတတ္ပါတယ္။ ရာသီလာၿပီးက သက္သာေလ်ာ့နည္း ႏိုင္ပါတယ္။
-ရင္သားျပည္တည္နာ (Breast Abscess) ႐ုတ္တရက္ေရာင္ရမ္းၿပီး နာက်င္လာပါမယ္။ သားသည္မိခင္ ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားၿပီး အထိမခံႏိုင္ တတ္ပါ။ ဒါ့အျပင္ အဖ်ားပါ ရွိေန တတ္ပါတယ္။
-ရင္သားေအာက္ျြကက္သားနဲ႔ အရြတ္ကင္ဆာ (Myosarcoma, Fibrosarcoma)
-နံ႐ိုးမွာျဖစ္တဲ့ကင္ဆာ ((Osteosarcoma, Chondrosarcoma)- အ႐ိုးနဲ႔ အ႐ိုးႏုဆက္တဲ့ေနရာ ေရာင္ ရမ္းမႈ (Costochondritis )
- ရင္တြင္းေရာဂါ
- အဆုတ္ကင္ ဆာက တိုးထြက္ျခင္း၊ ေသြးေၾကာမႀကီး ေဖာင္းကားထြက္ျခင္း (Aneurysm) ဆိုလိုတာကရင္သားမွာအႀကိတ္ အဖုအျဖစ္ စမ္းမိႏိုင္တဲ့ေရာဂါေတြ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ အက်ိတ္အဖုရဲ႕ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ကင္ဆာမဟုတ္လို႔ ဥပါ ဒါန္ေၾကာင့္ ဥပါဒ္မေရာက္ေစလိုပါ။

၁၅။ ရင္သားကင္ဆာအက်ိတ္နဲ႔ အျခား အက်ိတ္ေတြကုိ ဘယ္လုိ ခြဲျခားသိရွိႏုိင္ပါသလဲ?

ေယဘုယ်အားျဖင့္ ရင္သား ကင္ဆာဟာ အသက္၄၀-၆၀ၾကား အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားကာ မာတင္းၿပီး အနားသား မညီညာ မေသခ်ာတဲ့ အလံုးအဖု Ill defined Irregular Hard Lump အျဖစ္ စမ္းမိရတတ္ပါတယ္။ ျဖစ္ကာစမွာ အျခားအက်ိတ္ေတြနဲ႔ ခြဲျခားရခက္ တတ္ပါတယ္။ ေရာဂါနည္းနည္းရင့္လာရင္ ေတာ့
-အက်ိတ္ေပၚက အေရျပားဟာ တင္းလာကာ လိေမၼာ္သီးအခြံလို အေပါက္ေလးေတြေပၚလာျခင္း
-ႏို႔သီးေခါင္းအထဲကို က်ံဳ႔ဝင္သြား ျခင္း
-ကင္ဆာထိုးေဖာက္လို႔ မက်က္ ႏိုင္တဲ့ အနာေပၚလာျခင္း
-ျြကက္သားေတြမွာ အျမစ္တြယ္ လာသည့္အတြက္လႈပ္လို႔မရေတာ့ျခင္း
-ခ်ိဳင္းမွာ မာတဲ့အက်ိတ္ေတြ ေပၚလာျခင္း စတာေတြကို ေတြ႔ရ တတ္ပါတယ္။

ေရာဂါေနာက္ဆံုးအဆင့္မွာ ေတာ့
-ခ်ိဳင္းႏွင့္လည္ပင္းမွာ အက်ိတ္ အဖုေတြေပၚလာတာအျပင္ အျခား ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းေတြကိုပါ ပ်ံ႔ႏွံ႔ အျမစ္တြယ္ေနတတ္ပါတယ္။

၁၆။ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္စမွာ အျခား အက်ိတ္အဖုေတြနဲ႔ ခြဲျခားဖုိပ ခက္တယ္ဆုိေတာ့ ေရာဂါ ကုိ ေစာေစာစီးစီး ဘယ္လုိ သိႏုိင္ပါ သလဲ၊

အရြယ္ေရာက္ၿပီးအမ်ိဳးသမီးတိုင္း လစဥ္ရာသီလာၿပီးပါက မိမိရင္သားကို မိမိဘာသာ စမ္းသပ္ၾကည့္ၿပီး အက်ိတ္ အဖုေတြ႔ပါက တတ္သိနားလည္ ကြ်မ္း က်င္တဲ့ ခြဲစိတ္ကုသမားေတာ္နဲ႔ ျပသ စစ္ေဆးခံဖို႔ လိုပါတယ္။ ဘယ္လို စမ္းသပ္မလဲဆိုေတာ့ (က) အိပ္လ်က္ သို႔မဟုတ္ ထိုင္လ်က္ သို႔မဟုတ္ မတ္တတ္ရပ္လ်က္ အေန အထားမွာ ဘယ္ရင္သားနဲ႔ ခ်ိဳင္းကို ညာလက္ဖဝါးနဲ႔ အထက္ေအာက္၊ အတြင္းအျပင္ အသာဖိကာစမ္းသပ္ပါ။ (ခ) မိမိရင္သား၏ ပံုသဏၭာန္ ပမာဏ၊ ႏို႔သီးေခါင္းအေျခအေနကို သတိထားၾကည့္ပါ။ (ဂ) ႏို႔သီးေခါင္းမွ အရည္၊ေသြး စသည္ ထြက္/ မထြက္ကို ညႇစ္ၾကည့္ ပါ။

၁၇။ သမားေတာ္က ဘာလုပ္ေပးမွာ လ၊ဲ

သမားေတာ္က-
- ေရာဂါရာဇဝင္ေမးမယ္
- အက်ိတ္အဖုမွာ ကင္ဆာလ ဏာေတြရွိ/မရွိ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမယ္
- အက်ိတ္အဖုဟာ အရည္အိတ္ လား၊ အလံုးလားသိရေအာင္ အာလ္ ထရာေဆာင္းရိုက္ကာ စစ္ေဆးမယ္
- လိုအပ္ပါက ရင္သားကို Mammogram ဓာတ္မွန္႐ိုက္စစ္ေဆးမယ္။
- ဒါမွမေသခ်ာေသးပါက အက်ိတ္ အဖုမွ အသားစကို ထုတ္ယူ ဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။

၁၈။ အက်ိတ္အဖုက အသားစထုတ္ ယူစစ္ေဆးနည္းေတြကုိ ရွင္းျပပါအုန္း

အသားစထုတ္ယူစစ္ေဆးနည္း ေတြကေတာ့-
- ရင္သားကလာပ္စည္းကို အပ္ျဖင့္ စုပ္ယူစမ္းသပ္ စစ္ေဆးျခင္း (Aspiration Cytology)
-အပ္နဲ႔ အသားစကို ျဖတ္ယူ စစ္ေဆးျခင္း (Core Needle Biopsy) -အက်ိတ္အဖုအပိုင္းအစကို ခြဲစိတ္ျဖတ္ထုတ္စစ္ေဆးျခင္း (Incisional Biopsy)
-အက်ိတ္အဖုအလံုးလိုက္ ခြဲစိတ္ ျဖတ္ထုတ္စစ္ေဆးျခင္း (Excisional Biopsy) တို႔ပါပဲ။

(ဒီတစ္ပတ္မွာေတာ့ ဒီမွာတင္ ေခတၲရပ္နားၿပီး ေနာက္အပတ္မွာ ဒီရင္သားကင္ဆာအေၾကာင္း ဆက္ လက္ေဆြးေႏြးပါမည္။)

အသိပညာ၊ တိုးပြားလာလ်က္၊ သတိဖက္ကာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္၊ အမ်ားအတြက္၊ က်န္းမာအသက္ရွည္ၾကေစေသာ္။